Je familiebedrijf kan het behoorlijk warm krijgen van zijn koude kant …

Is schoonfamilie aanwerven een verstandige keuze voor je familiebedrijf ?

 

Wat doe je met een lid van de schoonfamilie dat zichzelf kandidaat stelt - of in aanmerking komt - voor een betrekking in jouw familiebedrijf? Ben je je als eigenaar-ondernemer bewust van de impact die een dergelijke aanwerving van schoonfamilie (de zogenaamde koude kant van de familie) heeft?

Een anekdote uit mijn praktijk als adviseur familiebedrijven. Een van mijn klanten had een behoorlijk succesvol familiebedrijf. Al heel snel kwam de schoonzoon in het bedrijf werken en even later werd hij tot bedrijfsleider benoemd, want hij was bekwaam en succesvol. Maar zoals dat soms gaat met mensen, het succes steeg hem naar het hoofd en de ideale schoonzoon ontpopte zich tot een hatelijke zonnekoning. Hij hield geen rekening met de aanzwellende kritiek op zijn beslissingen en etaleerde een houding van  “doe mij maar na”. Nochtans was die kritiek hoe langer hoe meer gerechtvaardigd. Er kwam sleet op de aanpak van de schoonzoon en het familiebedrijf kwam in de rode cijfers terecht. Tot overmaat van ramp verlieten enkele bekwame, maar volledig uitgebluste managers het bedrijf. De pater-familias werd van alle kanten gewaarschuwd dat het bedrijf door toedoen van zijn schoonzoon stilaan om zeep werd geholpen. Maar hij bedekte telkens de fouten van zijn schoonzoon met de mantel der liefde. Toen ik hem daarmee confronteerde, zei hij vol emotie : "Als ik mijn schoonzoon aan de deur zet, spreekt mijn dochter niet meer met mij, en dat wil ik in geen geval. Dus mag hij blijven". De liefde van zijn dochter - of beter, de schrik om die liefde te verliezen - stond een noodzakelijke bedrijfsmatige beslissing in de weg.

Wat is nu de moraal van dit verhaal? Je moet heel goed opletten als je  schoonfamilie in je familiebedrijf binnenhaalt. Zelfs als de persoon in kwestie perfect past bij het aanwervingsprofiel dat je voor ogen hebt. Van zodra het wat minder vlot draait - of helemaal fout loopt - kan je meestal geen kant meer uit zonder je bloedverwanten, nota bene je eigen vlees en bloed, zwaar te kwetsen. En dan zwijgen we nog over de problemen bij een eventuele echtscheiding. Finaal is het familiebedrijf daar het slachtoffer van. Immers, bij zo'n situatie komen veel emotionele toestanden kijken die jarenlang kunnen aanslepen.

Eén van de fundamenten van een familiebedrijf is de relationele ethiek - de mate waarin familieleden constructief en rationeel met elkaar kunnen blijven communiceren, ook wanneer de emoties hoog oplopen. Wel, in het voorbeeld dat wij hier aanhalen, komt die relationele ethiek serieus in het gedrang. Het familiebedrijf wankelt op haar fundamenten.

Maar wat is dan de oplossing? Maak je familie al in een heel vroeg stadium duidelijk dat schoonfamilie niet zonder meer in het bedrijf mag komen werken en schep geen precedenten. Beter nog: neem dit principe op in het familiecharter (het reglement van inwendige orde). Herhaal die boodschap en verduidelijk op een positieve wijze aan je (schoon)familie waarom je zo denkt en handelt.

Dit gezegd zijnde, besteed wel voldoende aandacht aan goedbedoelde opmerkingen van de schoonfamilie. Als buitenstaanders kunnen ze vaak objectief de vinger leggen op delicate familiale plekken. Ze worden in hun commentaren immers niet gehinderd door de warme 'mantel der familiale liefde'.

Ik heb dit zelf ook mogen ervaren in ons eigen familiebedrijf. Op een bepaald moment was ik als bedrijfsleider verplicht om een aangetrouwd familielid te ontslaan. Dat was een heel pijnlijke affaire, niet alleen binnen het bedrijf en de (schoon)familie, maar ook naar buiten toe. Klanten en leveranciers begonnen  zich vragen te stellen over een bedrijf waar men een schoonfamilielid op straat zet. Zoiets is slecht voor het imago van je bedrijf.

Tot slot geldt hetzelfde advies ook voor het aanwerven van familieleden van niet-familiale sleutelmedewerkers! Je kan er vroeg of laat problemen mee krijgen. Want als je het betreffende familielid van de sleutelmedewerker de laan moet uitsturen omdat hij of zij niet voldoet, dan verlies je ook meestal de samenwerking of verstandhouding met die goede medewerker …

 (c) Geheel of gedeeltelijke overname van deze tekst is niet toegestaan zonder voorafgaandelijke toestemming van de auteur.

Voor meer informatie :

Guy Jans is adviseur familiebedrijven. Hij was voorheen jarenlang CEO van een Belgisch familiebedrijf dat marktleider is in de distributie van afwerkmaterialen voor de bouw. Hij is door de Vlaamse Overheid geregistreerd als erkende dienstverlener voor de pijlers Advies en Strategisch advies.
guy.jans@hancon.be   www.hancon.be   +32(0)475/75.84.83